Za nami pierwszy tydzień Wielkiego Postu. Był to czas wypełniony szczególnymi nabożeństwami w Cerkwi. Po raz pierwszy w tym roku rozbrzmiała modlitwa wielkopostna św. Efrema Syryjczyka. Jej słowa „ O Panie i Królu, spraw, abym widział moje przewinienia i nie osądzał brata mego” niech będą naszym przewodnikiem podczas wielkopostnych dni.
W naszej cerkwi w Dubinach przez pierwsze cztery dni Wielkiego Postu wieczorem podczas wielikoho powieczerija czytany był Wielki Kanon Pokutny św. Andrzeja z Krety. Święty ten żył w VII wieku. W wieku 14 lat postanowił zostać mnichem. Cechowała go nieprzeciętna mądrość i ascetyczny tryb życia. Był znanym kaznodzieją i poetą. Jego kanon pokutny to utwór, który ma na celu ożywić dusze ludzkie, odkrywając wielopłaszczyznowość i złożoność grzechu, któremu tak mocno podlega człowiek.
W środę i piątek celebrowana była Liturgia Preżdie Oswiaszczennych Darow – Uprzednio Uświęconych Darów, podczas której wierni przystąpili do sakramentów spowiedzi i Eucharystii. Jest to liturgia sprawowana tylko w czasie Wielkiego Postu, przede wszystkim w środy i piątki. Święte Dary – Ciało i Krew Chrystusa są przygotowywane podczas pełnej Liturgii św. Bazylego Wielkiego w niedzielę.
W pierwszy piątek Wielkiego Postu Liturgia Uprzednio Uświęconych Darów skończyła się czytaniem kanonu do św. wielkomęczennika Teodora Tirona i oświęceniem koliwa – mieszanki z gotowanej pszenicy (kaszy) i miodu. Przygotowywanie tej potrawy i rozdawanie jej wiernym jest związane z cudem, który miał miejsce w IV wieku. Imperator Julian Apostata (361-363), który wyparł się chrześcijaństwa, prześladował wyznawców Chrystusa. Chcąc z nich zadrwić rozkazał naczelnikowi miasta Konstantynopola w pierwszym tygodniu Wielkiego Postu skropić krwią ofiar złożonych na pogańskim ołtarzu wszystkie zapasy żywności chrześcijan. Wówczas św. Teodor pojawił się we śnie arcybiskupowi antiocheńskiemu i kazał ogłosić wszystkim wiernym, by nie kupowali niczego na bazarach, a jedli gotowaną pszenicę z miodem – koliwo.
Dniem wspomnienia św. wielkomęczennika Teodora Tirona jest pierwsza sobota Wielkiego Postu. Święty ten był żołnierzem w szeregach armii rzymskiej. Nie chciał pokłonić się pogańskim bożkom, za co został skazany na wielkie męki, a następnie na śmierć w 306 roku, w czasach srogiego prześladowania chrześcijan za panowania cesarza Maksymiana. 50 lat po jego męczeńskiej śmierci wydarzył się cud z koliwem. W tym dniu w naszej cerkwi odprawiono Liturgię św. Jana Złotoustego.
Pierwsza niedziela czetyrediesiatnicy nazywana jest Niedzielą Prawosławia czy też Triumfem Prawosławia (Ortodoksji). W tym dniu świętowaliśmy zwycięstwo nad wszelkimi herezjami, a w szczególności nad herezją ikonoklazmu (obrazobórstwa), która potępiała czczenie ikon. Prawowiernym chrześcijanom zarzucano w tamtych czasach, że czcząc ikony łamią drugie przykazanie Dekalogu. Cesarzowa Teodora w 843 roku ostatecznie przywróciła kult ikon i ustanowiła to święto na pierwszą niedzielę Wielkiego Postu. Po Liturgii św. Bazylego Wielkiego odsłużony został molebień wraz z modlitwą o utwierdzenie w wierze prawosławnych chrześcijan i nawróceniu na drogę prawdy wszystkich odstępców od Cerkwi. Wieczorem uczestniczyliśmy w pierwszym nabożeństwie pasyjnym – Pasji, podczas której czytane były fragmenty Ewangelii według św. Mateusza mówiące o cierpieniu naszego Zbawiciela.
Wszystkim życzymy sił duchowych i cielesnych na pozostałe dni Wielkiego Postu.
Autor: Aniela Litwiniuk